अधिकस्य अधिकं फलम् - ९

विष्णुतत्त्व हे जगताचे परिपालन करणारे तत्त्व आहे. म्हणूनच या सहस्रनाम स्तोत्रातील अधिकांश नामांमध्ये श्रीभगवंतांच्या संरक्षणाची, छत्राची भावना सामावलेली आहे. त्यामुळे या स्तोत्राच्या पाठाने आपण त्यांच्या छत्राखाली आहोत, त्यांच्या आधिपत्याखाली आहोत असा सुखद अनुभव साधकाला येतो.
हे मोठे विलक्षण स्तोत्र आहे. जो साधक मंत्रदेवता श्रीभगवंतांना शरण जाऊन या श्रीविष्णुसहस्रनाम मंत्राचे आवर्तन करतो, नित्यनेमाने वाचन करतो, अनुष्ठान करतो त्याचे भगवंत पुत्रवत् पालन करतात. त्याची त्यांना अत्यंत काळजी असते.
या स्तोत्राचे असे अद्भुत सामर्थ्य आहे की, कुठल्याही लौकिक कामासाठी का होईना; कुठल्याही निमित्ताने का होईना; या स्तोत्राचा मनःपूर्वक जप केला असता, त्या कार्याची पूर्तता झाल्याशिवाय राहात नाही. पारमार्थिकांसाठी तर हे स्तोत्र सर्वोत्कृष्ट फलदाते आहे. श्रीभगवंतांना लौकिकातले काही न मागता, केवळ त्यांची कृपा व्हावी, कृपादृष्टी असावी या भावनेने जर एखाद्याने याचा पाठ केला, तर त्याचा परमार्थ सर्वांगांनी सुफलित होतो.
एरव्ही आपण आपल्या परीने परमार्थ करतच असतो. त्यात आपल्याच प्रारब्धाने अनंत अडचणीही येत असतात. आपले प्रारब्ध परमार्थाला कधी आडवे येईल हे सांगता येत नसते. कधी आपल्याच रडणाऱ्या लहान मुलाच्या रूपाने ते आडवे येते; तर कधी दूधवाल्याच्या रूपाने; कधी निद्रेच्या, आळसाच्या रूपाने आणि कधी पाहुण्यांच्या रूपाने ! पण या प्रकारच्या सर्व प्रारब्धदोषांवर मात करण्याचे अप्रतिहत सामर्थ्य ‘श्रीविष्णुसहस्रनाम स्तोत्रा’त आहे.
योगसाधनेमध्ये शास्त्रांनी अंतरायही सांगितलेले असतात. ज्यायोगे आपण श्रीभगवंतांशी जोडले जातो ती साधना, तो योग. त्यामध्ये अंतराय म्हणजे अडचणी ह्या प्रारब्धामुळेच येत असतात. शास्त्रांनी त्याकरिता मार्मिक असा निर्णय दिला आहे की, “या सगळ्या अडचणी दूर होण्याचे एकच साधन आहे; सद्गुरुस्मरण करा, त्यांना शरण जा !” ‘सद्गुरुस्मरणा’सारखेच माहात्म्य ‘श्रीविष्णुसहस्रनाम स्तोत्रा’चेही आहे. म्हणूनच परमार्थामध्ये येणाऱ्या सगळ्या अडचणींवरचा रामबाण उपाय म्हणजे ‘श्रीविष्णुसहस्रनाम स्तोत्र’ !
(संदर्भ : श्रीविष्णुसहस्रनाम रहस्य - लेखक - प.पू.श्री.शिरीषदादा कवडे, श्रीवामनराज प्रकाशन, पुणे. © 02024356919)